هر آنچه باید درباره بیماری نقرس بدانید

درمان نقرس با دکتر مینا رضایی

بیماری نقرس نوعی آرتروز شناخته می شود که موجب تورم و درد ناگهانی در مفاصل بدن می گردد. در آرتروز نقرسی اسید اوریک در مفصل جمع می‌شود. ایجاد شدن گره‌های زیرپوستی، تورم در مفاصل، احساس درد و داغی مفصل از جمله علائمی است که بیمار در هنگام ابتلا به نقرس احساس میکند. اگر درباره این بیماری نه چندان خطرناک اما دردناک چیزی نمی‌دانید با ما همراه باشید تا در مورد علائم نقرس، علت، روش‌های درمان، رژیم غذایی مناسب و پیشگیری از نقرس بیشتر بدانید.

بیماری نقرس چیست؟

نقرس نوعی آرتروز محسوب می‌شود که موجب بروز تورم در مفصل می‌شود و معمولا این مشکل به صورت ناگهانی عود می‌کند. لازم به ذکر است که معمولا یک مفصل در این بیماری درگیر می‌شود و تمامی مفاصل دچار آن نمی‌ شوند. البته در مواردی که بیماری شدت بیشتری دارد، ممکن است بیش از یک مفصل دچار درد و تورم شوند. برای جلوگیری از این مشکل توصیه می‌ شود که به محض دیدن اولین علایم آن به پزشک مراجعه نمایید و برای درمان آن اقدام کنید.

وجود بیش از اندازه‌ی اسید اوریک در خون فرد و تجمع کریستال‌های آن در بافت‌های بدن موجب بروز بیماری نقرس می‌شود. کریستال‌های اسید اوریک با رسوب در یک مفصل و ایجاد تورم در مفصل باعث بروز درد، قرمزی، داغی و تورم می‌شوند. اسید اوریک در حالت عادی در بدن به‌عنوان فرآورده‌ای جانبی از شکسته شدن مولکول‌های پروتئین تولید می‌شود. لذا بسیار اهمیت دارید که از شکسته شدن پروتئین‌ها جلوگیری کنید.

ازجمله عوامل افزایش اسید اوریک در خون می‌تواند به عوامل ژنتیکی، چاقی، مصرف برخی داروهای خاص مانند دیورتیک‌ها و بیماری مزمن کلیوی اشاره کرد. با این حال در برخی از مواقع افراد به اشتباه تصور می‌کنند که به بیماری نقرس مبتلا شده‌اند. یکی از بهترین و مطمئن‌ترین روش برای تشخیص نقرس، خارج کردن مایع جمع‌ شده در مفصل و آزمایش آن است. در صورت تشخیص کریستال‌های اسید اوریک، پزشک بیماری نقرس را تشخیص خواهد داد.

روش‌های درمان و پیشگیری از نقرس

برای جلوگیری از عود کردن بیماری نقرس توصیه می‌کنیم برخی از مواردی که باعث ابتلا به نقرس می شوند را جلوگیری کنید چرا که می‌تواند باعث بدتر شدن بیماری نیز شود.

عوامل زیادی وجود دارد که می‌تواند ابتلا به نقرس در افراد را افزایش دهد. در این حالت موجب درد و سفتی مفاصل بدن می‌شود. امکان ابتلا به نقرس بعد از عمل جراحی، تروما و کم‌شدن آب بدن بسیار شایع است. برخی داروها مثل داروهای ادرارآور یا داروهایی که برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شوند، سطح اسید اوریک در خون را در حد زیادی افزایش می‌ دهند و زمینه را برای بروز بیماری نقرس فراهم می‌کنند.

از دیگر داروهایی که می تواند شما را به نقرس مبتلا کند داروهایی است که سطح اسید اوریک را در خون کاهش می‌دهند، مانند آلوپورین، ممکن است باعث بروز بیماری نقرس شوند. زیرا هر چیزی که سطح اسید اوریک را کاهش یا افزایش دهد، شرایط را برای تشکیل کریستال‌های اسید اوریک فراهم می‌کند.

آسپرین با دوز کم می‌تواند موجب تشدید حملات نقرس شود. درمان انواع خاصی از سرطان نیز ممکن است موجب بیماری نقرس شود، زیرا سطح اسید اوریک هنگام از بین رفتن سلول‌های سرطانی افزایش می‌یابد. همچنین آرتروز حاد با آسیب جدی به مفاصل، احتمال بروز حملات نقرسی را به‌شدت افزایش می‌دهد. لازم به ذکر است که درمان نشدن نقرس ممکن است موجب آسیب جدی به مفصل، مشکلات کلیوی و تیفوس شود.

بیماری نقرس بیشتر مفاصل اندام‌های پایینی را درگیر می‌کند. رایج ترین مفصلی که درگیر این مشکل می‌شود، شست پاست. البته ابتلای دیگر مفاصل بدن مانند مفصل پا، زانو، آرنج، قوزک، مچ، دست‌ها یا هر مفصل دیگر نیز رایج و معمول است. هرچه نقرس شدیدتر و طولانی‌تر باشد، احتمال اینکه اندام‌های بیشتری دچار التهاب شوند، نیز بیشتر می‌شود.

وجود نقرس کنترل‌نشده ممکن است منجر به آسیب جدی در مفاصل و بدشکلی آنها شود. تشکیل سنگ‌های کلیوی نیز یکی دیگر از علائم بیماری نقرس و تشکیل کریستال‌های اسید اوریک در کلیه است.

فروکتوز و نوشیدنی های شیرین شده خطر ابتلا به بیماری نقرس را بالا می برند. نوشیدنی های شیرین شده و فروکتوز با سرعت بخشیدن به چندین فرآیند سلولی سطح اسید اوریک را بالا می برند. استفاده از محصولات لبنی کم چرب، فرآورده های سویا و ویتامین C با کاهش اسید اوریک در جریان خون می‌تواند از حملات نقرس تا حد زیادی پیشگیری می کنند. لازم به ذکر است که محصولات لبنی پرچرب تاثیر چندانی روی سطح اسید اوریک ندارند.

چند نکته مهم در درمان و پیشگیری بیماری نقرس:

· برای درمان نقرس مزمن با مصرف داروهای کاهش دهنده سطح اسید اوریک در بدن به‌راحتی درمان می‌شود.

· یکی از روش‌های درمان بیماری در شرایط حاد جراحی است.

· مصرف گیلاس هم می‌تواند از بروز حملات نقرسی در فرد مبتلا جلوگیری کند.

چه رژیم غذایی برای درمان بیماری نقرس توصیه می شود؟

چند نکته را در هنگام برنامه ریزی رژیم غذایی باید به یاد داشته باشید:

1. از کربوهیدرات پیچیده استفاده کنید. میوه، سبزیجات و غلات کامل گزینه های بسیار خوبی هستند.

2. از مصرف نوشیدنی هایی با فروکتوز بالا پرهیز کنید حتی نوشیدن آب میوه های طبیعی را نیز محدود نمایید.

3. سعی کنید در روز حداقل 8 لیوان آب بخورید.